13 Dhjetor 2024

Një statujë e vogël e zbuluar nën një mur tempulli në një qytet të lashtë egjiptian mund të përshkruajë Kleopatrën VII, mbretëreshën egjiptiane që pati romanca me Jul Çezarin dhe Mark Antonin, sipas arkeologes që drejton gërmimet në vendin e njohur si Taposiris Magna. Megjithatë, disa arkeologë të tjerë mendojnë se busti ka më shumë gjasa të përfaqësojë dikë tjetër.

Statuja prej mermeri të bardhë, e cila është aq e vogël sa mund ta mbash në pëllëmbë të dorës, paraqet një figurë femërore me një kurorë mbretërore. Kathleen Martinez, një arkeologe që udhëheq ekipin egjiptiano-dominikan të gërmimeve, beson se statuja përshkruan Kleopatrën VII, sipas një deklarate të përkthyer nga Ministria Egjiptiane e Turizmit dhe Antikiteteve. Kleopatra VII (jetoi nga viti 69 deri në 30 para Krishtit) ishte sunduesja e fundit e dinastisë Ptolemaike, e cila filloi kur Ptolemeu I Soter, një nga gjeneralët e Aleksandrit të Madh, filloi të sundonte Egjiptin e lashtë në vitin 305 para Krishtit

Megjithatë, arkeologë të tjerë nuk besojnë se busti përshkruan Kleopatrën VII, thuhet në deklaratë, duke vënë në dukje se statuja mund të përfaqësojë një princeshë ose një grua tjetër mbretërore. Zahi Hawass, një ish-ministër egjiptian i antikiteteve, i cili nuk ishte i përfshirë në zbulim, por ka kryer gërmime më parë në këtë vend, tha se ai mendon se busti daton pas kohës së Kleopatrës.

“E kam vëzhguar bustin me kujdes. Nuk është aspak Kleopatra; është romake,” tha Hawass për Live Science në një email. Gjatë dinastisë Ptolemaike, faraonët paraqiteshin sipas stilit egjiptian, jo romak. Periudha romake në Egjipt filloi në vitin 30 para Krishtit pas vdekjes së Kleopatrës. Varri i saj nuk është gjetur ende.

Taposiris Magna ishte një qytet i themeluar rreth vitit 280 para Krishtit pranë Detit Mesdhe; kishte një numër tempujsh kushtuar Osirisit dhe Izidës, ndër perënditë e tjera. Një fragment i një busti tjetër që paraqet një mbret me “Nemes”, një mbulesë koke që mbulon kokën dhe shpatullat, u gjet pranë bustit femëror në tempullin e Taposiris Magna, thuhet në deklaratë. Megjithatë, nuk është e qartë se cilin mbret përfaqëson.

Arkeologët kryen një gërmim nën ujë pranë qytetit të lashtë Taposiris Magna. Atje u gjetën artefakte të ndryshme, përfshirë amforat prej qeramike, monedha, llamba vaji dhe buste femërore dhe mashkullore.

Arkeologët zbuluan gjithashtu 337 monedha, shumë prej të cilave paraqesin Kleopatrën VII, pranë bustit. Përveç kësaj, ata gjetën një larmi artefaktesh të tjera, si llamba vaji; një unazë prej bronzi kushtuar Hathorit, perëndeshës së qiellit të lidhur me pjellorinë dhe dashurinë; dhe një hajmali të gdhendur me frazën “Drejtësia e Rasë ka lindur.” (Ra ishte perëndia e diellit.)

Të gjitha artefaktet u gjetën afër njëra-tjetrës dhe ishin pjesë e një “depozite themeli” në tempull, thuhet në deklaratë. Egjiptianët e lashtë zakonisht varrosnin një koleksion sendesh pak para fillimit të ndërtimit të një strukture të rëndësishme; këto groposje objektesh tani quhen depozita themeli.

Përveç kësaj, ekipi gjeti mbetjet e një tempulli tjetër në Taposiris Magna që ishte në përdorim midis shekujve të katërt dhe të dytë para Krishtit, gjatë kohës së ptolemaike. Pranë këtij tempulli, ata zbuluan një nekropol që përmbante të paktën 20 varre. Ata gjithashtu eksploruan nën ujë dhe gjetën mbetje njerëzore, qeramikë dhe struktura që nuk janë identifikuar ose datuar.

Martinez dhe ekipi i saj kanë punuar në këtë vend për më shumë se një dekadë dhe kanë zbuluar mbetjet e tempujve, varreve dhe një tuneli të madh nën një tempull. Më parë, ajo sugjeroi se Taposiris Magna përmban varrin e Kleopatrës VII, por kjo ide ka pak mbështetje nga arkeologët e tjerë. / Live – Syri.net